Czas powstania warowni to, bez dwóch zdań, najbardziej pomyślny okres w dziejach Bari, które swą pozycję budowało dzięki …wyprawom krzyżowym – ich uczestnicy wyruszali z portów południa Włoch, które stanowiło wschodni limes ówczesnego świata łacińskiego. Dość powiedzieć, że większość z około 40 tys. uczestników Pierwszej Wyprawy Krzyżowej (1096–1099) przeprawiła się na Bałkany właśnie z portu w Bari. Pamiątką tamtych czasów są liczne relikwie, które można oglądać w wielu kościołach na całym wybrzeżu Apulii – wracając z Wypraw, krzyżowcy w tutejszych świątyniach chętniej składali wywiezione z Ziemi Świętej relikwie niż pochodzące stamtąd łupy. Warto wspomnieć, że we wczesnym średniowieczu Bari znane było także jako główny ośrodek …handlu niewolnikami w rejonie Morza Śródziemnego. Nieszczęśnicy, którzy najczęściej trafiali do arabskich kalifatów, pochodzili z różnych rejonów Europy, w tym z Pomorza i ziem zajmowanych przez Prusów.
Nieco w cieniu bazyliki św. Mikołaja pozostaje tutejsza katedra – Cattedrale di San Sabino. Liczącą tysiąc lat świątynię wyróżnia nie tylko solidna kubatura, romańskie portale sprzed 900 lat i równie wiekowe rzeźby fantastycznych stworów, ale i dzwonnica górująca nad całym starym Bari. W sąsiadującym z katedrą budynkiem kurii mieści się interesujące Muzeum Diecezjalne z godną uwagi kolekcją obiektów sztuki sakralnej z ostatnich kilkunastu stuleci i obrazów o treści religijnej (wstęp bezpłatny, dobrowolne datki mile widziane).
W ciasnej zabudowie starego Bari wyróżniają się dwa połączone ze sobą placyki – Piazza Mercantile oraz Piazza del Ferrarese. Na pierwszym z nich uwagę zwraca fasada dawnej siedziby władz miasta – Palazzo del Sedile (1543) z wieżyczką zegarową, oblegana w upalne dni średniowieczna Fontanna o Czterech Twarzach z pitną wodą oraz rzymski pręgierz (Colonna della Giustizia) z antyczną figurą lwa – strażnika sprawiedliwości. Na drugim, otwartym na Adriatyk i port rybny, oglądać można wycinek rzymskiej Via Appia z II w. n.e. Podziwianie miasta z perspektywy wybrzeża umożliwiają spacery nadmorskimi promenadami (przede wszystkim Lungomare Imperatore Augusto). Na miłośników kąpieli słonecznych czeka położona nieco na uboczu (na wschód od śródmieścia) plaża miejska (kompleks Pane e Pomodoro), choć lepszym wyborem wydają się być czystsze, a przy tym mniej zatłoczone kąpieliska poza miastem, np. w Polignano a Mare lub Monopoli.
Jeśli dysponujemy czasem, warto odwiedzić także kilka miejsc w regionie. Usytuowane na obcasie włoskiego buta miasto Lecce (dojazd około 80 minut pociągiem reggionale; bilet w jedną stronę 10,50 euro) to perła architektury barokowej z licznymi świątyniami wzniesionymi z piaskowca, średniowiecznym zamkiem oraz zabytkami epoki rzymskiej (amfiteatr, teatr). Nie brakuje tu licznych galerii sztuki, sklepików pamiątkarskich i rodzinnych mini-restauracji oferujących prawdziwie domowe dania lokalnej kuchni. Notabene, udając się w podróż pociągiem reggionale, pamiętajmy o tym, by bilet, kupiony uprzednio w automacie na dworcu, skasować na peronie, przed wejściem do wagonu. Od momentu walidacji bilet zachowuje ważność przez kolejne 6 godzin, można więc robić przystanki w miejscach, które nas zainteresują. Takim postojem w drodze do Lecce może być choćby Brindisi, niemal 100-tysięczne, dość dobrze prosperujące miasto portowe (połączenia promowe z Grecją i Albanią), którego symbolem są dwie ogromne rzymskie kolumny (w całości zachowała się jedna), zamykające antyczną Via Appia wiodącą z Rzymu. Inny kierunek to urokliwe miasteczko Trani nad Adriatykiem, z – oczywiście – romańską katedrą i tuzinem innych świątyń, równie wiekowym Castello Svevo i prawdziwie sielską atmosferą.
Jeśli jednak wolimy wynająć auto, godną rozważenie alternatywą jest wizyta w pełnym zabytków i atmosfery tajemniczości mieście Matera (w sąsiedniej prowincji – Basilicata) lub we wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Alberobello, słynącym z unikatowych trulli – zespołów domostw o pobielanych ścianach, krytych ciemnym kapturkiem wysokiego, stożkowatego dachu.
Przydatne adresy:
www.wizzair.com (lot)
www.trenitalia.it (pociąg)
www.trivago.pl, ww.booking.com (nocleg)